Tá na Daonlathaigh Shóisíalta thar a bheith sásta tacaíocht a thabhart do fhorbairt na Gaeilge, mar theanga beo agus mar acmhainn don gcultúir, lámh le láimh leis na Gaeltachtaí. Tá sé ar intinn againn fuinneamh nua a instealladh sa Ghaeilge,agus feabhsú a dhéanamh d’oideachas na Gaeilge, i scoileanna faoi mheán an Bhéarla.Ba cheart go mbeidh iarracht Fad-Rialtais, idir na Ranna éagsúla, ar son na Gaeilge, agus an Ghaeltacht. Ní hea cheist faoi meabhras-“silo” le dul chun cinn ar na fadhbanna a ghabhann le hAire amháin agus Roinn amháin, ina gcoinne na coimhlínte dá chéile.Táimís go hiomlán réidh le cúnamh a thabhart chuig na hábhair luaite anseo:
· Ardú an méid airgeadais a fhaigheann an Ghaeilge agus Na Gaeltachtaí, le hardú airgeadais chun go mbeidh an Stráitéis Fiche Bliain i bhfeidhm, ina measc.
· Cinntiú go bhfuil spreagadh eacnamaíochta éifeachtúil sna Réigiúin Gaeltachta.
· Oibriú lena bpobail áitiúla, le bheith cinnte go mbeidh a ngutha chloiste, maidir le hacmhainní, airgeadas, srl.
· Tacú le Líonraí Gaeilge, cinn nua agus na chinn a bhfuil cheana féin bunaithe, le scapadh an Ghaeilge mar theanga beo, taobh amuigh de na Gaeltachtaí thradisiúnta.
· Ní mór dúinn an Bille Um Teangaí Oifigiúil 2019 a chur i bhfeidhm.
· Ardúin uimhreacha ‘s cion dóibh siúd ina bhfuil fostaithe san Earnáil Phoiblí le Ghaeilge, chun deimhniú go mbeidh meas taispeánta chuig na cheartaí de na Ghaeilgeoirí, agus iad ag deileáil le choirpeacha phoiblí, trí mheán na Gaeilge.
· Forbairt Polasaí Ghaeilge san chóras Oideachas ó Naíonraí go Tríú Leibhéal.
· Tacaíocht a thabhairt do Cleachtóirí na luathbhlianta, le bheith fostaithe in áiteanna inár úsáid an Ghaeilge, seachas Béarla.
· Dul chun cinn le tacaíocht a thabhairt chuig forbairt Gaeilscoileanna, Gaelcholáisti & Naíonraí nua a thógáil, agus le háiseanna éagsúla eile inár spreagtar úsáid na Gaeilge, bunaithe ar úsáid áitiúil.
· Feabhas a cur ar na tacaíochtaí a bhfuil ar fáil do mhúinteoirí agus bainisteoirí i scoileanna Lán-Bhéarla, le bheith cinnte go bhfuil seachadadh iomlán den CLIL, le cúnamh sna stíl inár múintear ábhair eile, trí Ghaeilge.
· Ardú an méid cúnaimh a fhaigheann TG4 agus Raidió na Gaeltachta.
· Chumasú níos mó den óige filleadh ar Scoileanna Samhradh na Ghaeilge, trí leathnú cúrsa scoláireachta.
· Tacaíocht le scéimeanna, ina bhfuil féidireachtaí ar fáil do dhaoine fásta
· Ghaeilge a fhoghlaim, i ranganna Gaeilge.
· Tacaíocht ar feadh Ionaid i gCultúir Nua, agus Caiféanna Gaeilge.
The Social Democrats are committed to the development of our national language as a living language and cultural asset, along with support for Gaeltachtaí. We wish to see supports for new and existing Gaelscoileanna and Gaelcholaistí, as well as enhancing Irish language education in English medium schools.Our emphasis is on a whole-government, cross-departmental approach to Gaeilge and the Gaeltacht. It is not a question of a silo mentality with one Minister and Department against others.We are committed to:
· an overall increase in funding for Irish and the Gaeltacht, including funding the full implementation of the 20 Year Strategy on Irish.
· ensuring effective economic stimulus programmesfor Gaeltacht areas
· working with local communities in Gaeltacht areas to ensure their voices are heard in terms of resources, financial and otherwise
· supporting new and existing Líonraí Gaeilge to spread Irish as a living language outside the traditional Gaeltachtaí
· fully implementing the Official Languages Bill 2019
· seeking the delivery of an increased number and proportion of public sector employees with Irish to ensure the rights of Irish language speakers to deal with public bodies through Irish
· developing a policy for Irish in the education system from pre-school to 3rdLevelØsupporting training for early years practitioners to work in Irish language settings
· ensuring support for the development of new Gaelscoileanna, Gaelcholáistí, naíonraí and other Irish language educational centres based on local demand
· improving supports to teachers and leaders in English medium schools to ensure the full delivery of the new Primary Language Curriculum, including training support for the delivery of Content and Language Integrated Learning (CLIL), to support the teaching of other subjects through Irish
· increasing supports to TG4 and Raidió na Gaeltachta
· enabling more young people to attend Irish language summer schools by expanding scholarship programmes
· supporting the rollout of Irish language classes for adults
· supporting new cultural centres and Irish language café